Η ΑΝΥΠΑΚΟΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

Σε αυτό το πάντα επίκαιρο βιβλίο, ο συγγραφέας συμπυκώνει τις πρωτοποριακές για την εποχή του ιδέες για μια ειρηνική επανάσταση που θα λυτρώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά των καταπιεστικών θεσμώ' Ο φιλόσοφος και συγγραφέας Χένρι Ντέιβιντ Θόροου (1817-1863) ήταν μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του 19ου αιώνα στις ΗΠΑ και οι ιδέες τουεπέδρασαν καταλυτικά στη διαμόρφωση κινημάτων ανυπακοής και -ειρηνικής πάντα-αντίστασης μέχρι και τις μέρες μας.Γεννήθηκε στο Κόνκορντ της Μασαχουσέτης και φοίτησε στο Χάρβαρντ. Το 1849 δημοσίευσε στο περιοδικό Aesthetic Papers το δοκίμιο «Ανυπακοή του Πολίτη. Έγραψε την «Ανυπακοή» με αφορμή τη σύλληψή του, το 1846 και την φυλάκισή του επειδή αρνήθηκε να πληρώσει τους φόρους που του ζητούσε το κράτος. Η αιτία της δικής του ανυπακοής ήταν η αντίθεσή του στο θεσμό της δουλείας αλλά και στην εισβολή των ΗΠΑ στο Μεξικό εκείνη την χρονιά. Στην «Ανυπακοή του πολίτη», ο Θόροου εκφράζει το όραμά του για την ιδεατή μορφή μιας κοινωνίας που δεν θα καταπιέζει τους πολίτες με παράλογους νόμους και θεσμούς. Δεν ονειροπολεί όμως, ούτε απλώς θίγει τα κακώς κείμενα. Αφορμή της κριτικής του είναι δύο πολύ σημαντικά ζητήματα στα οποία αντιτίθεται με όλες του τις δυνάμεις. Η δουλειά, και ο επεκτατισμός των ΗΠΑ -όπως εκφράστηκε τη συγκεκριμένη εποχή με την εισβολή και στη συνέχεια τον πόλεμο στο Μεξικό. Ο Θόροου εκφράζει την πίστη του στην ανάγκη να αντισταθεί ο συνειδητοποιημένος πολίτης σε μια παράλογη κυβέρνηση, και προτείνει στους πολίτες άρνηση υπακοής, άρνηση καταβολής των φόρων, άρνηση στράτευσης, άρνηση υποταγής γενικότερα στους θεσμούς που καταδυναστεύουν αντί να ωφελούν τον πολίτη μιας κοινωνίας. Από τα υπόλοιπα έργα του ξεχωρίζει το «Γουόλντεν - η ζωή στα δάση» (1854) ένα δοκίμιο με αρκετά αυτοβιογραφικά στοιχεία με το θέλει να αποδείξει ότι ο άνθρωπος μπορεί να ζήσει μόνο με τα μέσα που ο ίδιος διαθέτει κοντά στη φύση. Ανάλογο είναι το περιεχόμενο των βιβλίων του «Μια εβδομάδα στα ποτάμια Κονκόρντ και Μεριμάκ», «Τα δάση του Μέιν»κ.α. Τα «Ημερολόγιά» του εκδόθηκαν μετά το θάνατό του. Ο Θόροου λοιπόν τολμάει να προτείνει αυτό που μοιάζει εντελώς ουτοπικό για την εποχή του. Οι θέσεις του γίνονται αντικείμενο πολλών συζητήσεων και αποκτά πολλούς φανατικούς υποστηρικτές, όπως και εχθρούς, φυσικά. Η απόδειξη όμως ότι οι σκέψεις αυτές μπορούν να εφαρμοστούν στην πράξη θα έρθει στη διάρκεια του 20ου αιώνα μέσα από το αντιαποικιακό κίνημα αλλά και τον αγώνα ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις. Κι αυτές είναι μόνο οι προφανείς από τις επιδράσεις της πολιτικής φιλοσοφίας του Θόροου. Αργά αλλά σταθερά οι ιδέες του βρήκαν το κατάλληλο έδαφος. Βαθιά ριζωμένες στη συνείδηση των ανθρώπων που αναζητούν έναν καλύτερο κόσμο, (για να το θέσουμε πολύ γενικά) όταν βρήκαν έδαφος αναπτύχθηκαν, και έδωσαν καρπούς. Θα δώσουν ελπίζουμε πολύ περισσότερους στο μέλλον -κι ας έχει αυτό το μέλλον «πολλή ξηρασία»