ΑΝΑΤΕΜΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Η παρούσα εργασία είναι μια συλλογή άρθρων που προσπαθώντας να συνομιλήσουν με την πραγματικότητα της κρίσης ανακάλυψαν ότι τα κλασσικά ερμηνευτικά εργαλεία εννοιών όπως η «ύφεση», η «ενεργός συζήτηση» και ο «δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής», ενταγμένα σε μια κλασική κεϋνσιανή ανάλυση, πολύ λίγα πράγματα είχαν να πουν. Η σημερινή κρίση είναι μακράς επώασης, και έχει διαρθρωτικά και όχι συγκυριακά χαρακτηριστικά. Έστω και αν έδρασαν μεγεθυντικά η ασυδοσία του ελληνικού πολιτικού συστήματος αλλά και η αρχιτεκτονική ανεπάρκεια της ευρωζώνης, η κρίση έχει κυρίως τις αιτίες της σε έναν χρηματο-πιστωτικό υπερ-κύκλο, που για την ελληνική οικονομία ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Η οικονομική πολιτική ήδη από τις αρχές του 2000 παραβίαζε σε πολύ μεγάλο βαθμό τον βασικό όρο αναπτυξιακής ισορροπίας της ελληνικής οικονομίας, όρο που αγνοούσαμε τότε, όπως δυστυχώς αγνοούμε ακόμη και σήμερα. Ο όρος αυτός αφορά την αναγκαία ισορροπία στις σχετικές τιμές μεταξύ των «διεθνώς εμπορεύσιμων» και των «διεθνώς μη εμπορεύσιμων» αγαθών και υπηρεσιών. Η διαρκής «υπερβάλλουσα ζήτηση», η οποία διαχύθηκε στην οικονομία στην πρώτη περίοδο της ευρωζώνης, αντί να δράσει αναπτυξιακά, όπως πίστευε μια πρωτόγονη και αφελής ελληνική εκδοχή του κεϋνσιανισμού, διέστρεψε αυτή τη σχέση, οδηγώντας σε μια διαρθρωτική υπερπλασία στον τομέα των «διεθνώς μη εμπορεύσιμων», η οποία δεν ήταν δυνατόν να διατηρηθεί μόλις διακόπηκε η άμετρη παροχή πιστωτικής ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Αυτό ορίζει τον διαρθρωτικό χαρακτήρα της κρίσης, και καθιστά άκυρες και άσχετες με τις πρακτικές αναγκαιότητές της, τις επείσακτες και προκατασκευασμένες απόψεις που διατείνονται ότι η λύση του προβλήματος βρίσκεται σε πολιτικές δημοσιονομικής επέκτασης.